Projekt, który ostatecznie przyjął nazwę Projektu zmiany ustawy od podatku od towarów
i usług i niektórych innych ustaw został opracowany bez uprzedniego przyjęcia założeń, bez wprowadzenia projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów oraz, co staje się powoli normą, został zwolniony z obowiązku przeprowadzania uzgodnień międzyresortowych.
Skąd ten pośpiech? Proponowane zmiany są elementem zapowiadanego przez Rząd uszczelniania systemu podatkowego, co już od przyszłego roku ma zacząć przynosić wymierne korzyści dla budżetu państwa. Nowe rozwiązania mają uszczelnić rynek paliw płynnych, szczególnie w sferze obrotu wewnątrzwspólnotowego i stanowić mocne uderzenie w tzw. szarą strefę.
W uzasadnieniu do projektu Ministerstwo Finansów przyznało, że podjęte działania wynikają z konieczności przeciwdziałania wyłudzeniom podatku VAT w obrocie paliwami, które związane są w głównej mierze z nabyciami wewnątrzwspólnotowymi dokonywanymi przez tzw. zarejestrowanych odbiorców lub do składów podatkowych. Chodzi o nabycia w procedurze zawieszenia poboru akcyzy na rzecz innych podmiotów, które zgodnie z przepisami ustawy o VAT są właścicielami nabywanego paliwa i po dokonaniu sprzedaży krajowej są zobowiązane do uiszczenia 23% podatku od towarów i usług. Powoduje to sytuację swoistego dualizmu podatkowego, ponieważ podatnikami VAT i akcyzy od tej samej partii towaru są dwa różne podmioty. W sytuacji, kiedy podmiotem kupującym towar jest „znikający podatnik” podatek VAT pozostaje nie zapłacony.
Dlatego też zostały określone 3 podstawowe cele proponowanych zmian:
1) uniemożliwienie obchodzenia zabezpieczającej funkcji koncesji OPZ przy obrocie paliwami,
2) uszczelnienie poboru podatku VAT w zakresie obrotu paliwami z zagranicą,
3) uszczelnienie systemu koncesjonowania.
O co chodzi w szczegółach?
Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym:
- ograniczenie funkcji usługowej składów podatkowych, zarejestrowanych odbiorców
i podmiotów nabywających wewnątrzwspólnotowo paliwa silnikowe z zapłaconą akcyzą wyłącznie do usługobiorców posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie RP oraz przedsiębiorstw zagranicznych mających zarejestrowany oddział posiadający siedzibę na terenie RP (powiązanie obowiązku koncesyjnego ze statusem podatnika podatku VAT, zwiększenie nadzoru nad realizacją obowiązków podatkowych i administracyjnych, zapobieganie „wyprowadzaniu” koncesji OPZ poza granice kraju),
- zobowiązanie składów podatkowych i zarejestrowanych odbiorców do comiesięcznego przekazywania informacji o podmiotach na rzecz których dokonano w danym okresie nabyć wewnątrzwspólnotowych paliw silnikowych nie tylko do Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych, ale także do ministra właściwego do spraw finansów (usprawnienie monitorowania wywiązywania się z obowiązku weryfikacji posiadania koncesji przez klientów składów podatkowych i zarejestrowanych odbiorców),
- wyłączenie możliwości nabywania paliw na rzecz innych podmiotów poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
- ograniczenie możliwości nabywania paliw na własną rzecz do podmiotów posiadających koncesję na obrót paliwami z zagranicą.
Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług:
- dodanie do treści ustawy definicji „składu podatkowego” i „zarejestrowanego odbiorcy” (dotychczas w ustawie o podatku akcyzowym) celem uniknięcia rozbieżności interpretacyjnych,
- dodanie art. 17a dot. zmiany zasad poboru podatku VAT od WNT paliw; przy WNT w procedurze zawieszenia poboru akcyzy realizowanym do składu podatkowego lub przez zarejestrowanego odbiorcę to te podmioty, a nie rzeczywisty nabywca, będą płatnikiem podatku VAT należnego, przy czym pieniądze będą trafiać na rachunek tego samego urzędu co podatek akcyzowy od tej samej transakcji
- zmiany w art. 99 i 103 ustawy mają na celu wprowadzenie analogicznego do nabyć krajowych sposobu rozliczania WNT od paliw płynnych; obowiązek zapłaty podatku będzie powstawał z chwilą wprowadzenia paliwa na teren RP, a jego zapłacenie będzie pomniejszać podatek należny do zapłaty z tytułu dalszej sprzedaży (do tej pory WNT paliw było neutralne, podmiot odprowadzał od sprzedaży cały podatek należny nie mając podatku naliczonego) UWAGA! Będzie nowa deklaracja VAT z tytułu WNT.
Zmiany w ustawie Prawo energetyczne:
- zmiany w art. 33 przewidują rozszerzenie katalogu warunków do spełnienia przez podmioty ubiegające się o koncesję na obrót paliwami z zagranicą (celem jest zapewnienie tej koncesji odpowiedniej rangi, jej posiadanie musi dawać rzeczywistą rękojmię wiarygodności podmiotu dla innych uczestników obrotu paliwami)
o obowiązek posiadania siedziby na terytorium RP lub posiadania przez podmiot zagraniczny oddziału zarejestrowanego dla celów podatku VAT,
o rozszerzenie obowiązku niekaralności członków zarządu, rad nadzorczych oraz osób uprawnionych do reprezentowania przy składaniu wniosków przez spółki osobowe lub osoby prawne,
o zapewnienie spełnialności warunków koncesji przez cały okres jej obowiązywania,
- zmiany w art. 35 dotyczą zwiększenia możliwości organu koncesyjnego co do oceny wiarygodności wnioskującego o przyznanie koncesji poprzez uzyskiwanie szczegółowych informacji o osobach zarządzających,
- zmiany w art. 37 dotyczą uzupełnienia treści koncesji o nr VAT wnioskującego oraz datę i nr wpisu do rejestru systemu zapasów interwencyjnych,
- zmiany w art. 41 dotyczą rozszerzenia katalogu przesłanek, które mogą powodować cofnięcie koncesji.
Ministerstwo Finansów szacuje ostrożnie szarą strefę w obrocie paliwami na poziomie
co najmniej 2,5 mld zł rocznie, ale jednocześnie wskazuje, że tylko w 2015 r. kontrole skarbowe stwierdziły w zakończonych postępowaniach nieprawidłowości w tym zakresie na kwotę 5,8 mld zł.
Podejmowane dotychczas działania, jak chociażby wprowadzenie koncesji i zabezpieczeń majątkowych zostały zneutralizowane przez zainteresowane osoby i grupy wprowadzeniem na rynek polski podmiotów zagranicznych, nie będących podatnikami VAT w Polsce, które odsprzedawały towar „znikającym podatnikom”, a te z kolei nie odprowadzały należnych podatków.
Jaka będzie teraz odpowiedź specjalistów od „optymalizacji podatkowych”? Zobaczymy. Przepisy wchodzą w życie po wakacjach. Ważne, że wreszcie podjęto konkretne działania legislacyjne. Efektowne medialnie działania doraźne resortu finansów, jak kosztowne i mało efektywne tzw. „akcje paliwowe”, których element zaskoczenia zakończył się wraz z końcem pierwszej akcji, były tylko kolejną próbą obejścia problemu.
Tak czy inaczej kolejne rządy od początku XXI wieku nie mogą sobie skutecznie poradzić z szarą strefą w obszarze paliw. Może więc problem tkwi zupełnie gdzie indziej?
Dariusz Gołaszewski
Kancelaria Prawno- Skarbowa Szaruga Sp. k.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz